Nhật Ký: Hành Trình Dạy Chữ Cho Bé Của Một Người Mẹ

Một bài viết chia sẻ cách dạy chữ cho bé từ lọt lòng. Phải nhọc công, tâm huyết và tình yêu thương tinh tưởng dành cho con mình. Việc gì cũng phải có khó khăn, có kiên trì thì mới thành công được và dạy, giáo dục cho con bạn cũng thế.

Đừng để cho con bạn tự do vui chơi vô bổ trong những năm tháng đầu đời.

Bạn có muộn dạy chữ sớm cho bé nhà mình không? Bạn lo sợ dạy chữ sớm cho bé sẽ làm bé mất khả năng học khi vào lớp 1 phải không? Đừng lo đây là chia sẻ của một người mẹ giúp bạn có thêm kinh nghiệm dạy chữ sớm cho bé yêu nhà mình đúng cách nhất!

Thời gian vừa qua có rất nhiều bà mẹ đã nhắn tin hỏi mẹ Bi cách dạy chữ cho con. Vì không có nhiều thời gian trả lời tỉ mỉ cho từng mẹ, nên hôm nay mẹ Bi viết bài này để tổng kết lại quá trình học của Bi,mình đã giáo dục trẻ như thế nào cũng là chia sẻ với các mẹ kinh nghiệm dạy bé biết đọc sớm.

Bi được 6 tháng thì mẹ bắt đầu cho xem Bé yêu biết đọc, mỗi lần xem có 5 phút, nhưng bé cũng không chú ý lắm, chỉ được khoảng 1 phút/ lần. Mẹ tiến hành được khoảng 1,2 tuần gì đó thì nghỉ vì sợ bé hại mắt. Thay vào đó mẹ mua rất nhiều tranh dán tường, dán khắp nhà. Mấy chú lắp truyền hình cáp tưởng nhà mình là nhà trẻ. Một ngày chỉ cho bé vài ba lượt. Đây là loại tranh có cả chữ, sau này mẹ mới biết bé nhớ cả hình cả chữ luôn. Mẹ dùng bút mầu, viết tên các đồ vật trong nhà vào mảnh giấy, cắt ra rồi dán khắp nơi: bếp ga, tủ lạnh, ti vi…Có chú đưa ga vào, cứ tròn mắt hỏi mẹ: sao lại phải dán chữ “bếp ga” lên đây? Chẳng lẽ không biết đây là cái bếp ga à? Mẹ và bà nội cứ tủm tỉm cười. Bà nội trêu chú ấy: tại tôi già rồi, hay lẫn nên phải ghi thế. Hic.

Bi được 12 tháng thì nói được 2 từ chá (chó) và già (gà). Mẹ bắt đầu đọc sách cho Bi. Bộ sách đầu tiên là 2 tập Động vật của nhà sách Tân Việt và cuốn Vật nuôi trong nhà của nhà xuất bản Văn hóa thông tin. Cứ 2 lần 1 ngày vào buổi sáng ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ là mẹ mang sách ra chỉ cho con xem. Ban đầu hầu chư con chẳng hứng thú gì, cũng chẳng thèm để ý làm mẹ bao lần muốn bỏ cuộc. Nhưng mẹ vẫn kiên trì, ngày nào cũng 2 lần như thế. Cuối cùng con đã thích với lấy sách, thích tự xem, tự lật, giở. Con đã nói đúng tên các con vật trong mấy cuốn sách mẹ dạy., nói được cả những từ ghép như sư tử, cú mèo, chim ưng. Mẹ rút ra kết luận là: mặc dù có vẻ không để ý, nhưng kì thực con ghi nhớ hết.

Mẹ lại bắt đầu cho con xem lại đĩa Bé yêu biết đọc, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần từ 7 đến 10 phút. Con rất thích. Mẹ vừa mừng vừa lo. Mừng vì con thích, lo vì sợ hại mắt con. Mẹ cứ tự an ủi chắc thời gian ít thế thì không sao.

Vào một ngày đẹp trời, bố đọc báo trên iphone, bố phóng to màn hình, con bỗng đọc chữ Mũi xuất hiện trên màn hình. Ngạc nhiên và mừng quá, bố mẹ lấy máy tính, đánh to mấy chữ xuất hiện trong đĩa Bé yêu biết đọc: Đầu, tai, mắt, mũi…bé đều đọc được cả.

Bố mẹ phấn khởi lắm. Thế nhưng sự nghiệp học chữ của con lại phải dừng lại. Vì con quá ham đĩa, lúc nào cũng chỉ nói những từ trong đĩa, bố mẹ sợ quá, cắt luôn.

18 tháng, Bi đi học. Cứ 3 ngày ốm một trận khoảng 4 đến 6 tuần. bây giờ nghĩ lại mẹ vẫn rùng mình. Người con chỉ có da bọc xương. Có 1 tháng mà 2 lần vào viện, nằm hết 2 tuần. Mẹ thức đêm triền miên. Con chẳng ăn uống gì, cách duy nhất của mẹ là lại bật máy tính cho con, mặc dù mẹ kịch liệt phản đối việc vừa ăn vừa xem. Đành phải cố gắng kết thúc thật nhanh. Những lúc này mẹ hay mở các bài hát tiếng Anh thiếu nhi cho con, những đoạn dạy về màu sắc, hình khối bằng tiếng Anh.

20 tháng. Sau 2 tháng ốm đau liên tục trộm vía giờ trông con cứng cáp hơn, và con chính thức bỏ học ở nhà. Báo hại mẹ mất oan mấy tháng tiền học mà tổng cộng con tới lớp được khoảng 9 ngày. Tổng kết lại lúc này Bi đã phân biệt được các loại màu sắc, hình khối bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh. Thuộc lòng bảng chữ cái tiếng Anh, chữ số tiếng Anh, tới 10. Biết được khá nhiều từ chỉ loài vật, rau, quả, cá… Thuộc bảng cửu chương cái này do mỗi lần bú tí mẹ đọc cho nghe). Mẹ dạy con số bằng cách đếm bậc cầu thang lên xuống. Nhà mình ở tầng 6, thang máy suốt ngày tậm tịt nên hay phải đi thang bộ, chả mấy mà Bi đếm được tới 100 (hic). Thuộc tên, chỉ chính xác các đội bóng tham dự World Cup, tên các tỉnh trên bản đồ Việt Nam. Thuộc các bài hát ru của mẹ, thuộc một số bài thơ, bài hát…Bi cực thích đọc sách. Có thể tự ngồi xem sách khoảng 1 tiếng, rất thích những quyển từ điển Anh- Việt bằng hình. Giai đoạn này mẹ cho xem loại hình ảnh là chính chữ cũng chưa đọc truyện cho con. Tuy nhiên để được đến lúc này con cũng xé của mẹ cơ số sách rồi, tiếc đứt ruột nhưng cố phải bấm bụng vì mục tiêu giáo dục lâu dài. Vì thế cho nên các bà mẹ đừng thấy có xé sách mà vội kết luận là bé không thích sách nhé. Các mẹ nên mua sách dày để con khỏi xé thôi.

Mẹ chính thức dạy chữ cho Bi khoảng 22 tháng. Bố làm mấy file powerpoint cho Bi, có hình ảnh kèm chữ viết, Bi thích lắm, nhưng bố bận nên làm được có 1 ít. Mẹ chọn cách đơn giản và ít tốn công hơn. Mẹ mua bút màu về, cứ dạy 1 sự vật mới là viết luôn chữ cho Bi. Đây là cái gối này. Mẹ viết chữ gối cho Bi nhé. Viết xong giơ lên đọc cho bé nghe: gối gối. Giới thiệu khoảng 3 sự vật như vậy thì quay lại kiểm tra chữ ban đầu. Nếu Bi nói sai thì mẹ sửa lại, Bi nói đúng thì mẹ nhảy lên reo vui phấn khởi cổ vũ khiến con hết sức vui mừng. 2 mẹ con lăn lê ra nhà, viết vẽ chơi đùa. Mẹ nhận ra con có một sự nhạy cảm đặc biệt đối với chữ viết, hễ mẹ bảo: để mẹ viết chữ đó cho con, là con chăm chú nhìn mẹ viết và hào hứng đọc theo. Có lẽ cứ được tiếp xúc với điều gì sớm trẻ sẽ nhạy cảm với điều ấy. Một ngày con học, ôn tập khoảng 2,3 lần như thế. Nếu mẹ không có nhà, mẹ sẽ nhờ bà dạy. Mẹ cũng dặn bà ở nhà đọc sách, chỉ tranh cho cháu. Mẹ còn mua 1 cái bảng con con của các anh chị tiểu học đề viết chữ cho con. Như thế rất tiện. Con cũng rất hưởng ứng và thường nhiệt tình giúp mẹ xóa bảng. Đi ra đường thấy chữ mẹ hay dừng lại đọc và chỉ cho con. Mẹ cũng mua phấn viết bảng mang theo người lúc đi chơi, gặp cây cối sự vật gì chỉ cho con thì viết luôn chữ xuống đất. Nhưng mà cách này không được “văn minh” lắm nên mẹ đổi thành quyển sổ tay nhỏ và cái bút. Lúc nào không mang đi thì lấy que vạch xuống đất.

Bi chính thức biết đọc từ hồi Tết, 24 tháng gọi là chính thức biết đọc nghĩa là đọc sách báo lạ, chưa từng đọc qua. Lần đầu là ở quê nội đọc tấm biển “Vật liệu xây dựng”, mẹ biết là chưa ai dạy nên ngạc nhiên quá, hỏi những chữ khác thì đều đọc được như Lộ trình xe buyt…Hôm 3 Têt ở Bắc Ninh, đọc các tiêu đề báo. Mùng 4 tết đọc hết cái bảng thông báo của Phủ Tây Hồ. Mẹ mừng muốn khóc. Bi có một sự nhạy cảm đặc biệt với chữ. Có điều, đọc vậy nhưng chắc chắn là chưa hiểu rồi. Mẹ sẽ dạy con dần

Bi 27 tháng

Khả năng đọc: có thể tự đọc sách, đọc và hiểu những sách đơn giản dành cho thiếu nhi. Đọc các biển hiệu ngoài đường. Đọc theo phụ đề phim.. Khả năng ghi nhớ: Truyện: thuộc lòng nhiều truyện thiếu nhi ( huhu, bố mẹ rất lo lắng về điểm này vì sợ con sống nhiều trong thế giời truyện quá)

4 tập truyện thơ Bố mẹ dạy bé ngoan của NXB Kim đồng; 4 quyển bé học tiếng Anh qua những câu truyện ( 4,5 truyện/1 quyển, chỉ thuộc phần tiếng Việt; tập truyện dành cho bé 2, 3 tuổi ( tấm lòng nhân ái, thói quen vệ sinh, thói quen sinh hoạt…); 2 tập 2,3 bộ Nửa tiếng để trở thành người mẹ tuyệt vời

- Thơ: Trần Đăng Khoa: Trăng ơi từ đâu đến, Đám ma bác giun, Sân nhà em, (mẹ đang dạy tiếp). Toàn bộ các bài hát ru mẹ hay hát. Bài thơ : mẹ, 10 quả trứng tròn, bạn mới đến trường, Thơ Đường, 3,4 bài ( bệnh của mẹ, hic, nhưng thơ Đường rất hay mà); Đồng dao: Ăn 1 bát cơm, 3 bà đi bán lợn con, Gánh gánh gồng gồng, vè thằng nhác…

- Bản đồ: Toàn bộ các tỉnh thành Việt Nam, chỉ chính xác từng tỉnh; Một số nước trên bản đồ thế giới; thuộc tên các nước Châu Á, Phi, Mĩ… theo ABC

- bài hát: các bài hát của chị Xuân Mai 9 không phải tất cả nhưung khá nhiều, mẹ sẽ kiểm tra lại); Bài hát tiếng Anh: Head, shoulder, knee and toes; 5 litter duck, 5 litter monkey, Twinkle a twinkl, Boy and girl, Baa Baa black sheep, ABC songs nhiều loại ( cực thích)( tiếp tục cập nhật), cry on ur shoulder, the day u went away, hush litter baby, goodbye…; thuộc giai điệu 6.7 bản nhạc không lời ( cái này thì bố mẹ cũng bó tay)

- Sách thiếu nhi, tranh dán tường thiếu nhi:

+ các loại quả, con vật, cá, chim, dụng cụ gia đình v.v Nội dung trong các cuốn Picture Dictionary for children. Các đội bóng wc 2010.

Khả năng toán học: nhận biết chữ số từ 1- 100: nhận biết số lượng còn hạn chế ( dưới 5 thì chính xác; đếm chính xác nhưng chưa biết số lượng); Phân biệt các hình khối bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh; pbiệt to, nhỏ, cao thấp, dài ngắn; bảng cửu chương 4. nhận biết tổng hợp:

- Nhận biết chính xác màu sắc, hình khối cả bằng tiếng Việt, Anh

Khả năng vận động:có thể đi bộ khoảng 3km liên tục. Chạy nhảy không biết mệt mỏi. Đu xà đơn ( không rướn lên) khoảng đếm tới 12.

Khả năng tập trung chú ý:cực tốt, có thể tự đọc sách hàng tiếng đồng hồ; Rất thích chơi oto; bất kì lĩnh vực yêu thích nào cũng rất tập trung, kể cả nghe nhạc

Thực ra 25 tháng Bi đã đạt được mốc này nhưng mẹ lười nên không chịu tổng kết.

Bi 29 tháng.

Bi đi học lại mấy tháng rồi, mẹ lại bận và không hiểu sao nản lòng, tự cho mình nghỉ ngơi. Dạo này chỉ dạy con tiếng Anh. Bi nhìn chữ và hát được nhiều bài hát tiếng Anh, biết được tên các con vật bằng tiếng anh, hỏi và trả lời một số câu đơn giản. Cho xem sách truyện tranh tiếng anh thì chữ nào biết rồi con đọc, chữu con chưa biết con tự bịa ra đọc (huhu).

Kinh nghiệm của mình: các mẹ cũng dạy kèm chữ tiếng Anh cho bé luôn, sau bé đỡ mất công học lại. Nghe thì có vẻ to tát thế nhưng kì thực chỉ là bài hát, trò chơi… rất vui vẻ thôi.

Bây giờ bé 29,5 tháng rồi nhưng mẹ chưa dạy thêm được gì. Bé đi nhà trẻ, chiều tối mẹ mới đón về.

Hiện tại do mẹ lười không dạy và kiểm tra nên con cũng quên nhiều thứ. Không biết bao giờ mẹ mới lấy lại được tinh thần để dạy con đây.

Qua quá trình dạy con, mình tổng kết lại mấy lưu ý sau:

-Khả năng của bất kì bé nào cũng rất tuyệt vời, các mẹ đừng nghĩ là có thể con mình không làm được. Tuy nhiên mỗi bé có một đặc điểm khác nhau, quá trình dạy phải lựa theo đặc điểm của bé. Không có một phương pháp nào chung cho tất cả các bé. Các mẹ là người rõ nhất con mình hợp với kiểu gì.

- Quan trọng là bố mẹ phải kiên trì, không nản lòng. Hơn nữa phải linh hoạt, sáng tạo. Mình dạy có ý thức nhưng bé học là vô thức. Liên tục thay đổi hình thức, phương pháp dạy.

- Không bao giờ được ép bé học theo ý mình. Bé thích gì thì phải biến điều đó thành bài học ngay. Nếu bé thích hát, hãy in lời bài hát ra và cùng hát và chỉ chữ cho con. Bé thích ô tô hãy cùng chơi ô tô với bé với những “bến xe” đã được ghi sẵn bằng những mảnh giấy v.v

Có lẽ phương pháp tốt nhất chính là tình yêu thương và sự tin tưởng các mẹ dành. cho con mình. Ngoài ra, mục đích cuối cùng của chúng ta không phải là học chữ mà là tạo cho bé niềm yêu thích, say me với tri thức, sách vở nên trong quá trình dạy các mẹ lưu ý điểm này. Chúc chúng ta thành công.

Vâng, mẹ Bi đã chia sẻ những thông tin rất bổ ích và thiết thực phải không nào! Những kinh nghiệm dạy chữ sớm cho bé không phải quá khó khi tìm hiểu, bạn chỉ cần chú ý một chút thôi là sẽ biết! Chúc bé nhà bạn sớm biết chữ và luôn yêu mẹ nhé!

PoPodoo Smart English Sưu tầm